KARADEN?Z'de su s?cakl???n?n beklenenin �zerinde olmas?, hem denizdeki ya?am? hem de meteorolojik olaylar? olumsuz etkiliyor. Karadeniz Teknik �niversitesi'nden (KT�) Prof. Dr. Co?kun Er�z, 'Karadeniz'in ortalama deniz y�zeyi s?cakl??? 22 derece civar?nda olmal?. Bat?dan gelen hava k�tlelerinin Karadeniz'e getirdikleri ya????n yama� ya???? dedi?imiz co?rafik ya???la birlikte birle?ti?inde daha ?iddetli, daha ani ve karars?z ya???lara d�n�?ebiliyor. Son g�nlerde Hopa'da, Arhavi'de benzer durum ya?and?. Hala risk devam ediyor. ��nk� deniz suyu s?cakl??? �ok y�ksek, buharla?ma y�ksek' dedi.K�resel iklim de?i?ikli?i nedeniyle ya??? rejimindeki de?i?kenliklerin yan? s?ra Karadeniz suyu y�zey s?cakl???ndaki art??, meteorolojik olaylar? olumsuz etkiliyor. Su y�zey s?cakl???n?n mevsimde 22 derecelerde olmas? gerekirken 5 derece y�kselip, 27 derece seviyelerinde seyretmesi, deniz ekosisteminin yan?nda su buharla?mas?n?n artmas?yla ani, lokal ve ?iddetli ya???lara neden oluyor. Ya???larla beraber b�lgede sel, heyelan ve ta?k?n riskinin artt???n? s�yleyen KT� Deniz Bilimleri Fak�ltesi �?retim �yesi Prof. Dr. Co?kun Er�z, deniz suyundaki ?s? art???ndan dolay? denizlerdeki avc?l?k y�nteminin de de?i?mesi gerekti?ini belirterek, 'Eyl�l'�n sonu geliyor, ekim ay?na do?ru gidiyoruz ama deniz suyu s?cakl??? 27 derecelerde geziyor. Bu normal standard?n �ok �zerinde. Karadeniz'in ortalama deniz y�zeyi s?cakl??? 22 derece civar?nda olmal?. Uzun y?llar ortalamas? bu ?ekilde. Ama ?u anda �l�t�?�m�zde 22 dereceyi biz 40 metrede g�r�yoruz. 40 metrede olmas? demek, �ok y�ksek miktarda ?s?n?n depoland??? anlam?na geliyor. Bundan dolay? Karadeniz'de denizde ya?ayan organizmalar?nda davran??lar?nda de?i?iklik ya?anacakt?r' dedi.Prof. Dr. Er�z, 'Bilinen ve g�r�nen fiziki durum ?u, Karadeniz'de deniz suyu s?cakl??? beklenenin �ok �zerinde. Uzun y?llar ortalamas? da y�ksek ama 2024 i�in �ok ciddi miktarda y�ksek. Bu d�?meden, hamsi veyahut da di?er bal?klar?n t�rlerinin avc?l??? konusunda yorum yapmaktan imtina etmek gerekiyor. Yani standart olarak bilinen d�nemlerde bilinen avc?l?k y�ntemi de?il, art?k bu deniz suyu s?cakl???n?n art???na ve ona ba?l? ekosistemdeki de?i?ime g�re yorum yapmak gerekiyor' diye konu?tu.'SEL VE TA?KIN R?SK? DEVAM ED?YOR'Artan s?cakl?k ve buharla?ma oran?ndan dolay? sel ve ta?k?n riskinin artt???n? vurgulayan Prof. Dr. Er�z, 'Denizdeki durumun d???nda ikinci bir boyutu, deniz s?cakl??? artmas?n?n meteorolojik etkisi de s�z konusu. ��nk� denizdeki bu s?cakl?k art???na ba?l? olarak buharla?ma da art?? g�steriyor. Dolay?s?yla co?rafyadaki buhar miktar? s?cakl??? art?r?c? bir etki g�steriyor. Bu da ne anlama geliyor? Bat?dan gelen hava k�tlelerinin Karadeniz'e getirdikleri ya???, yama� ya???? dedi?imiz co?rafik ya???la birlikte birle?ti?inde daha ?iddetli, daha ani ve karars?z ya???lara d�n�?ebiliyor. Bu risk son g�nlerde zaten ya?and??? Hopa'da, Arhavi'de benzer durum. Hala risk devam ediyor. ��nk� deniz suyu s?cakl??? �ok y�ksek, buharla?ma y�ksek. Bat?dan gelecek hava ak?mlar?yla yine benzer ?ekilde vadilerdeki sel ve ta?k?n ya?anmas? riski �ok y�ksek. Buna g�re mutlaka tedbir almas? gerekiyor. Deniz suyun s?cakl???n? da izlemek gerekiyor' ifadelerini kulland?.DEN?Z CANLILARINDA DAVRANI? DE????KL???Prof. Dr. Er�z, deniz suyundaki s?cakl?k art???n?n, denizde ya?ayan canl? t�rlerinde davran?? de?i?ikli?ine sebep olaca??na belirterek, 'Deniz suyu her canl? do?ada ya?ayan her canl?n?n ya?ama i�in tercih etti?i bir s?cakl?k vard?r. Yani minimum maksimum s?cakl?k, yani dayanabilece?i maksimum ve minimum s?cakl?klar vard?r. Karadeniz'de genellikle deniz suyu s?cakl??? bizim b�lgemiz i�in konu?acak olan 7 derece ile 25 derece aras?nda genelde de?i?iyor ama bu y?llar son y?llarda 27-28 dereceye kadar �?k?yor. ?imdi bunun anlam? ?u; bizim co?rafyada ya?ayan organizmalar?n tamam? mikroorganizmalardan bal?k ve di?er k�pekbal???na kadar giden t�rlerin tamam?nda bu s?cakl??a dayanabilen t�rler. Yani buna adapte olabilen t�rler. Ama s?cakl???n biraz daha y�kselmesi bakteriden ba?lay?p planktona ve �st yap?l? organizmalara kadar bir davran?? de?i?ikli?ine sebep oluyor. Ekosistemin �al??mas? de?i?iyor, t�rlerin bollu?u, t�rlerin miktar? veya varolu?u de?i?ebiliyor. Dolay?s?yla bu s?cakl?k de?i?imine ba?l? olarak hangi t�r�n ne kadar bulundu?unu mutlaka bilimsel y�ntemlerle ortaya konup ona g�re Karadeniz'deki ekosistemin nas?l de?i?ti?ini tan?mlamak gerekiyor' dedi.HABER-KAMERA: Sel�uk BA?AR-Nurullah CABR?/TRABZON,�