Ankara Etlik ?ehir Hastanesi �ocuk-Ergen Ruh Sa?l??? ve Hastal?klar? Klini?i ?dari, E?itim Sorumlusu Do�. Dr. Ay?eg�l Efe, uzun ekran s�resinin, dikkat eksikli?inin en �nemli nedenlerinden oldu?unu belirterek, '?lkokul �a??ndaki �ocuklarda g�nl�k ekran s�resi en fazla 1 saat, 12 ya? ve �st� �ocuklar ile yeti?kinlerde ise 2 saat olmal?.' dedi.Efe, AA muhabirine yapt??? a�?klamada, ekran s�resinin telefon, tablet, bilgisayar ve televizyon izlemeyi i�ine alan toplam bir zaman dilimi oldu?unu vurgulad?.Amerikan Pediatri Akademisinin �ocuklar i�in belirledi?i ekran s�relerine i?aret eden Efe, '0-3 ya? aral???ndaki �ocuklar?m?z?n mevcut geli?imsel becerilerinden kaynakl? m�mk�nse ekrana hi� maruz kalmamas? gerekiyor. ��nk� ekrandaki yo?un dikkat da??t?c?, yo?un duyusal uyaranlar, bu ya? grubundaki �ocuklar?n bili?sel becerileriyle denk de?il.' bilgisini payla?t?.3-6 ya? aras?ndaki �ocuklar?n maksimum yar?m saat, ebeveyn kontrol�nde ve ebeveynle ileti?im halinde ekrana bakabilece?ini anlatan Efe, ?�yle devam etti: '?lkokul �a??ndaki t�m �ocuklarda g�nl�k toplam ekran s�resinin en fazla 1 saat olmas?n? �neriyoruz. 12 ya? ve �st� �ocuklar ile yeti?kinlerde ise t�m ekran kullan?m?n?n 2 saat ile s?n?rland?r?lmas?n? tavsiye ediyoruz. �zellikle 12 ya? alt?nda telefonun, sosyal medyada �ocu?un kendine ait bir hesab?n?n olmamas? �nemli. ?ayet varsa, �ocuklar?n siber zorbal??a kar?? korunmas? a�?s?ndan aile denetiminde ilerlemesini �nemli buluyoruz. �nerimiz, okulun uzak olmas?, ileti?im kurma gereklili?i gibi zor ko?ullar olu?mad??? s�rece 12-17 ya? aral???nda i�erik kontrol�n�n yap?lamad??? ak?ll? telefon sisteminin �ocuklara verilmemesi.'Her ya? grubunun dikkat s�resi farkl?�ocuklarda ya?a g�re de?i?en dikkat s�relerinin bulundu?una dikkati �eken Efe, 'Dikkat s�resi 6 ya??n alt?ndaki bir �ocukta k?s?tl?d?r, ancak ilkokul s�recine ge�tikten sonra yar?m saate ula?abiliyor.' ifadesini kulland?.Ekrandaki yo?un uyaranlar?n dikkat s�resini k?saltt???n? belirten Efe, '�ocuklar?n zaten k?sa olan dikkat s�resini, ekran gibi yo?un bir uyaran?n kar??s?na b?rakt???n?zda, dikkat s�resinin daha da k?sald???n? g�r�yoruz. Oysa ekran k?s?tlamas? uyguland???nda, �ocuklar masa ba?? etkinliklere y�nlendirildi?inde, dikkat s�relerinin zamanla artt???n? da g�zlemliyoruz.' ?eklinde konu?tu.Hangi durumlar 'ekran ba??ml?l???' olarak tan?mlan?yor?Ekran ba??ml?l???n?n '8 saatin �st�nde kullanan ba??ml?d?r, a?a??s? de?ildir' gibi baz? tan?mlamalar?n oldu?unu ama bu konuda bir mutabakata var?lamad???n? anlatan Efe, ?unlar? kaydetti: 'Saatten ba??ms?z olarak, davran??sal bir ba??ml?l?ktan bahsedebilmek i�in o ?eyin k�t�ye kullan?m?, ondan uzak kalmaktan dolay? yo?un endi?e duymak, uzak kal?nd???nda birtak?m davran??sal ve duygusal belirtiler g�sterme, strese girme, stresle ba? edememe gibi durumlar?n e?lik etmesi gerekiyor. Biz bu durumlarda ba??ml?l?k tan?s? ve tedavisine ba?l?yoruz.'Merkezi s?navlara haz?rlanan �ocuklar haftada 4 saat ekrana bakmal?Fazla ekran kullan?m?n?n dikkat eksikli?i veya dikkat da??n?kl???n?n en �nemli nedenleri aras?nda yer ald???n? vurgulayan Efe, ?�yle konu?tu: 'Okul s�recinde daha �ok ilkokul �ocuklar?n?n dikkat eksikli?inden muzdarip oldu?unu g�r�yoruz, bu nedenle toplam ekran s�resi 1 saati a?mamal?. Merkezi s?navlara haz?rlanan �ocuklara ise hafta i�i haftan?n 4 g�n� birer saat ya da hafta sonu iki?er saat olacak ?ekilde, toplam 4 saat ekran s�resini ge�memelerini �neriyoruz. Bunun olumlu faydalar? oldu?unu da biliyoruz.Ekran s�resi uzad?k�a, �zellikle k?sa videolar gibi h?zl? ge�i?leri, h?zl? ses, g�r�nt� ve ???k uyaran? olan sistemlerin dikkat �zerindeki olumsuz etkileri olu?uyor. Bunu gidermenin tek yolu, olumsuz etkiyi olu?turan sistemi k?s?tlamak. Ailelere bunu �neriyoruz ve bunu yaparken olumlu �rnek olu?turabilmeleri i�in kendilerinin de buna uygun hareket etmelerini, �ocuklar? ekran? kullan?rken i�erik takibi yapmalar?n? bekliyoruz.''Hepimiz ba??ml?l?k riskiyle kar?? kar??yay?z'?nternet kullan?m? ve ak?ll? telefon sahibi olma oranlar?n?n �zellikle pandemi ve sonras? ciddi art?? g�sterdi?ine i?aret eden Efe, ?u de?erlendirmelerde bulundu: 'Asl?nda hepimiz ba??ml?l?k riskiyle kar?? kar??yay?z. Telefondan uzak kalamama, 'nomofobi' (cep telefonuyla kurulan ileti?imden kopma korkusu), sosyal medyada s�rekli gelen bildirimleri, kendi bildiriminin ne kadar t?kland???n? kontrol etme, bunlar? yapmadan duramama, ?arj?n bitece?i, internetin kesilece?ine y�nelik yo?un kayg? ve stres alt?nda kalma gibi �ok y�nl� davran??sal, duygusal ve uzun s�reli etkileri olan bir durum. Bundan dolay? ekran ba??ml?l??? g�n�m�z�n halk sa?l??? problemi.Ekran ba??ml?l??? �ok k���k ya?larda ba?layabiliyor, erken ya?ta yakalad???m?zda, ailelerin ekran? k?s?tlayarak evde, bir arada geli?imsel uyaran veren t�rde aile i�i etkinlikler yapmalar?n? sa?layarak, davran??? bozan fakt�r�n yerine davran??? d�zelten ve geli?imi destekleyen uygulamay? yerle?tiriyoruz. Bu ?ekilde tedavi etmeye �al???yoruz.'Siber zorbal???n da bir halk sa?l??? sorununa d�n�?meye ba?lad???n?n alt?n? �izen Efe, 'dijital okuryazarl?k' olarak tan?mlanan, internetin do?ru, kontroll� ve uygun i�erikte kullan?m?n?n �ocuklara �?retilmesi gerekti?ini s�zlerine ekledi.