ABD'de tekrar ba?kan se�ilen Donald Trump, Beyaz Saray'da g�revi devralmadan Panama Kanal?'n? ve Gr�nland'? ele ge�irmek istedi?ine y�nelik a�?klamalar?yla kayg? uyand?rd?.Bu b�lgelere askeri operasyon ihtimalini yads?mayan Trump, Panama Kanal?'n?n da Gr�nland'?n da ABD'nin ekonomik g�venli?i i�in gerekli oldu?unu s�yledi.Ayn? zamanda Kanada'ya da ABD'nin bir par�as? haline gelmesi i�in ekonomik bask? uygulayaca??n? aktard?.Bu a�?klamalara Panama'dan, Gr�nland'dan, Gr�nland'?n otonom bir b�lge olarak ba?l? oldu?u Danimarka'dan ve Kanada'dan sert tepkiler geldi.Peki, Trump'?n bu a�?klamalar?n?n arkas?nda ne var?Panama Kanal? ABD, 20. y�zy?l?n ba??nda Panama Kanal?'n? elinde bulunduruyordu.Y?llarca s�ren m�zakerelerin ard?ndan buran?n kontrol�n� 1999'da Panama'ya devretti.Trump ise kanal?n �in kontrol�nde oldu?unu �ne s�rerek, "Panama Kanal? bizim �lkemiz i�in hayati. �in taraf?ndan kontrol ediliyor ancak biz buray? Panama'ya verdik, �in'e vermedik. Bu hediyemiz istismar edildi" dedi.Resmi veriler bu tespitin aksini g�steriyor.Kanal trafi?inin y�zde 72'sini Amerikan kargo gemileri olu?turuyor. B�ylece ABD kanal trafi?inde birinci s?rada yer al?yor.�in kargo gemileri ise trafi?in y�zde 22'sini i?gal ederek ikinci s?rada yer al?yor.�in'in Panama'da b�y�k ekonomik yat?r?mlar? var.Uzmanlara g�re sadece ticaret i�in de?il, ABD'nin �in ile olas? bir askeri �at??mas? i�in de Panama Kanal? kritik �nemde.Panama D??i?leri Bakan? Javier Martinez- Acha ise Panama Kanal?'n?n egemenli?inin tart???l?r bir yan? olmad???n? vurgulad?. Gr�nland Danimarka'n?n �at?s? alt?nda otonom bir b�lge olan Gr�nland, d�nyan?n n�fus oran? en az yerlerinden biri.Trump, Gr�nland'? sat?n alma fikrini ilk kez 2019 y?l?nda ba?kanl???n?n birinci d�neminde dile getirmi?ti.Danimarka Ba?bakan? Mette Frederiksen, g�reve gelecek olan Trump y�netimi ile i?birli?i yapmak istediklerini ancak Gr�nland'?n insanlar?na ait oldu?unu s�yledi.Frederiksen, "Gr�nland'?n insanlar? dilleri ve k�lt�rleriyle gurur duyuyor. Daha �nce de s�yledi?imiz gibi Gr�nland sat?l?k de?il" dedi.B�lge de?erli mineraller ve enerji kaynaklar?yla do?al kaynaklar a�?s?ndan �ok zengin.D�nyan?n en b�y�k adas? olan Gr�nland'da alt?n ve platinum gibi de?erli metallerin yan? s?ra lityum, titanyum ve ba?ka nadir elementler de bulunuyor. K�m�r, uranyum, elmas ve yakut da �nemli do?al kaynaklar? aras?nda. Adada ayr?ca geni? petrol ve gaz rezervleri olabilece?i d�?�n�l�yor; b�y�k buz kitlelerinin iklim de?i?ikli?i sebebiyle erimesi sebebiyle bu kaynaklar da ortaya �?kabilir.Ayr?ca batarya �retiminde kullan?lan nadir metallerin varl??? da adan?n kaynaklar?n? de?erli k?l?yor.D�nya Bankas?'na g�re d�nyan?n bu alandaki ihtiyac?n? kar??lamak i�in 2050'da bu minerallerin i?lenmesinin be? kat?na �?kmas? gerekebilir.Rusya da co?rafi a�?dan ABD ile aras?nda olmas? dolay?s?yla Gr�nland'? stratejik olarak �nemli buluyor.Adada ABD'nin bir askeri �ss� var.Gr�nland'?n ba??nda ?u an ba??ms?zl?k yanl?s? ba?bakan M�te Bourup Egede var. Egede, adan?n sat?l?k olmad???n? vurgulad??? gibi Nisan ay?nda parlamento se�imlerinin yan? s?ra ba??ms?zl?k oylamas?n?n da yap?labilece?ini s�yledi.Kanada Trump, ABD'nin en b�y�k s?n?r kom?usu olan Kanada'n?n 51. eyalet olmas? gerekti?i ve s?n?r?n yapay oldu?u iddias?nda bulunuyor.Trump, ABD'nin Kanada'y? korumak i�in milyarlarca dolar harcad???n? �ne s�rerek Kanada'dan ithalat? yap?lan arabalara, kereste ve s�t �r�nlerine dikkati �ekiyor.Meksika gibi Kanada da Trump y�netiminde y�zde 25 g�mr�k vergisiyle y�z y�ze gelmeye haz?rlan?yor.Malikanesinin bulundu?u Mar-a-Lago'daki bas?n toplant?s?nda ise Trump, Meksika ve Kanada s?n?rlar?ndan ge�en uyu?turucuya vurgu yapt?.Ancak ABD verilerine g�re Kanada s?n?r?nda ele ge�irilen fetanil miktar? g�neydekinden �ok daha d�?�k bir oranda.Kanada ise s?n?r?nda g�venlik �nlemlerini art?rmay? vaat ediyor.Kanada Ba?bakan? Justin Trudeau, iki �lkenin birle?mesi olas?l???n?n hi�bir ?ekilde olmad???n? s�yledi.S�ylem mi yoksa ger�ekle?ebilir mi?ABD'nin eski ulusal g�venlik dan??man? James Jeffrey, BBC'ye Trump'?n uluslararas? m�ttefiklerine ve �lkesinde kendisini destekleyenlere mesaj g�nderdi?ini s�yl�yor.ABD'nin, zengin Avrupal? m�ttefiklerinin uluslararas? g�venli?i korumak i�in yeteri kadar aktif olmad??? i�in y?lg?n oldu?unu dile getiriyor.Bir askeri m�dahalenin olmayaca??n? d�?�nen Jeffrey, "Nas?l bir karga?a yarataca?? ise ayr? bir soru i?areti" diyor.Jeffrey ayr?ca, "Uluslararas? d�zene tehdit olan Trump de?il, Rusya ve �in'dir" yorumunda bulunuyor.The Independent gazetesinin siyasi edit�r� David Maddox ise Trump'?n ciddeye al?nmas? gerekti?i g�r�?�nde.BBC'ye konu?an Maddox, "Trump'?n yay?lmac? bir duru?u var. ABD'nin d�nyadaki ayak izini ciddi olarak art?rmak istiyor, bunlar ciddi tehditler" diyor.Maddox, "Trump'?n ilk d�neminkinden farkl? bir tav?r g�rece?iz, bu da d�nyan?n istikrar?n? bozan bir unsur olacak" diye de ekliyor.